DECRETO DI PIENA UNIONE DELLE DIOCESI DI MILETO, NICOTERA E TROPEA DELLA CONGREGAZIONE PER I VESCOVI

CONGREGATIO PRO EPISCOPIS MILETENSIS, NICOTRIENSIS ET TROPIENSIS DE PLENA DIOECESIUM UNIONE

DECRETUM

Instantibus votis obsecundans Concilii Oecumenici Vaticani II quod attinet ad aptiorem circumscriptionum ecclesiasticarum compositionem (cf. C.D. 22-23), Congregatio pro Episcopis - quae sub Ioannis XXIII fel. rec. Pontificatu, eius directoriis normis ducta, huiusmodi quaestionis studium iam inchoaverat - tempe­stivo tempore Italiae episcopos intentos fecit ad problema de dioecesium recogni­tione in Italia.

Postea, iussu Summi Pontificis Pauli VI fel. rec., haec eadem Congregatio, communi consilio agens cum Conferentia Episcopali Italiae eiusdemque actuosa fruens cooperatione, abhinc plusquam viginti annos gradatim ac progredienti ratione opus suscepit novo ordine disponendi dioeceses Italiae, quae communi hominum opinione nimis multae censentur neque omnes satis pollent vigore ob territorii, incolarum numeri et pastoralis instructus exiguitatem. Quo in opere absolvendo hoc semper fuit propositum, ut in unaquaque dioecesi magis perspicua natura Ecclesiae pateret, atque episcopus apte et efficaciter omnia sua munera explere posset, prout religiosae, spirituales ac morales necessitates, necnon socie­tatis et culturae mutationes, quae hodie in cursu sunt, niagis magisque postulant.

Directoriae normae dare a Concilio impertitae de dioecesium recognitione; indicia atque elementa apta ad actionem pastoralem aestimandam ab episcopis suppeditata quibus plurium dioecesium regimen commissum est; itemque petitio­nes a variis partibus Sanctae Sedi exhibitae ut arctiori adhuc unitati talium dioece­sium consuleret, immo etiam plenae earundem unioni: haec omnia causa fuerunt, cur profundiori investigationi huiusmodi problema subiectum sit; ad quod quidem rite expendendum, adiutricem contulerunt operam Consilium pro Publicis Eccle­siae Negotiis, Nuntiatura Apostolica in Italia et Conferentia Episcopalis huius nationis.

Quod autem effecit ut haec studia adhuc magis urgerent atque opportuna evaderent, vis legis fuit die 3 iunii 1985 nonnis tributa, quae recentioribus Pactis initis inter Sanctam Sedem et Gubernium Italicum continentur quibus quidem normis statuitur hinc «Circumscriptionem dioecesium (...) ab auctoritate ecclesia­stica libere constitui» (art. 3/1 Pactorum diei 18 februarii 1984); illinc vero dioeceses iure canonico constitutas adipisci posse, iuridicam personalitatem in iure civili italico (cf. art. 29 Normarum quae approbatae sunt per Protocollum diei 15 novembris 1984).

Horum omnium laborum conclusiones subiectae sunt iudicio Summi Pontificis Ioannis Pauli II, qui in Audientia diei 27 septembris anni 1986 criteria adhibita approbavit atque Congregationi pro Episcopis speciales facultates contulit, ut procedere possit ad ea exsequenda, quae proposita sunt, et ad adimplenda quae necessaria videantur.

Vi criterii generalis, quo statuitur ut in unum coalescant circumscriptiones ecclesiasticae usque adhuc pastorali curae unius Episcopi commissae, etiam pro dioecesibus unitis Miletensi, Nicotriensi et Tropiensi Congregatio pro Episcopis praesenti Decreto plenam earum unionem decernit.

1) Dioecesis nova hac structura praedita sedem habebit in urbe Miletensi, ubi hodierna Ecclesia Cathedralis proprium hunc titulum servat, et suffraganea erit Ecclesiae Metropolitanae Rheginensis-Bovensis.

2) Denominatio dioecesis haec erit «Dioecesis Miletensis- Nicotriensis-Tro­piensis».

3) Hodiernae Ecclesiae Cathedrales urbium Nicotriensis et Tropiensis titulum sument Concathedralium, in memoriam earum inclitarum et veterum traditionum.

4) Unicum habebitur Capitulum Cathedrale, quod quidem erit Capitulum Ecclesiae Cathedralis sedis episcopalis.

Capitula autem Ecclesiarum Cathedralium aliarum dioecesium plene unitarum nomina sument Capitulorum Concathedralium.

5) Pariter unica erit Curia Episcopalis, itemque Tribunal ecclesiasticum, Se­minarium, Collegium Consultorum, Consilium Presbyterale, Consilium Pastorale, Institutum clericorum sustentationi praepositum, organa apostolatus et alia quae­libet instituta dioecesaria, quae vigenti iure canonico praevidentur, facta Episcopo potestate amovendi a sede dioecesis et alio transferendi nonnulla officia admini­strativa.

6) Sancti Patroni singularum dioecesium, quae in unum coalescunt, colentur Patroni novae dioecesis.

7) Sacerdotes et diaconi, qui hucusque uni ex dioecesibus unitis incardinati erant, posthac incardinati censentur novae dioecesi quae ex unione orta est.

8)Nova circumscriptio ecclesiastica in territorio suo includet et comprehendet territoria, quae ad unamquamque dioecesim unitam hodie pertinent.

9)Una cum territorio paroeciarum, quae hucusque pertinebant ad singulas dioceses unitas, censentur adnexa novae ecclesiasticae circumscriptioni etiam instituta ecclesiastica cum suis bonis atque iuribus quae ad ipsa quoquo modo spectent, ad normam can. 121 vigentis Codicis Iuris Canonici.

Pater ac Pastor in regimine dioecesis esse perget Exc.mus ac Rev.mus Dominus Dominicus Tarsicius Cortese, Episcopus Miletensis-Nicotriensis-Tropiensis, cui Congregatio pro Episcopis confert mandatum ad exitum perducendi executionem praedictarum dispositionum cum necessariis omnibus facultatibus.

Expleto mandato, idem Exc.mus Praesul documenta rediget, quae ad eandem Congregationem authentico exemplari quam primum transmittenda curabit, qui­buslibet contrariis non obstantibus.

Ipse praeterea omnia in sua luce ponere studebit, ut mita provisio, recte intellecta quoad veram suam significationem, ab omnibus accipiatur sereno animo ac prompto dandae operae ut, quemadmodum aequum est, nova dioecesis reapse communitas evadat ad Regnum Dei in vitae actionem traducendum idemque propagandum magis magisque intenta.

 

Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 30 mensis septembris anno 1986.

 

Praefectus: BERNARDINUS Card. GANTIN; Lucas Moreira Neves, O.P.; Archiepiscopus tit. Feraditanus Maior, a secretis

 

DECRETO DI PIENA UNIONE DELLE DIOCESI DI MILETO, NICOTERA E TROPEA DELLA CONGREGAZIONE PER I VESCOVI

 

TESTO ITALIANO (1986)

 

La Congregazione per i Vescovi la quale sotto il pontificato di Giovanni XXIII, di felice memoria, in ossequio alle sue norme direttive aveva iniziato lo studio per una più conveniente strutturazione delle circoscrizioni ecclesiastiche assecondan­do i pressanti voti del Concilio Ecumenico Vaticano II al riguardo (cfr. C.D. 22-23), richiamò con sollecitudine 1’ attenzione dei vescovi italiani sul problema della revisione delle diocesi in Italia.

Successivamente, per ordine del Sommo Pontefice Paolo VI, di felice memo­ria, questa stessa Congregazione, operando di comune intesa con la Conferenza Episcopale Italiana e servendosi della sua attiva collaborazione, iniziò gradatamen­te e progressivamente il lavoro per disporre con nuovi criteri le diocesi italiane, le quali secondo l’opinione comune sono troppo numerose nè tutte risultano succes­sivamente valide per ristrettezza di territorio, scarsità di abitanti e di strutture pastorali. Nel corso di questa operazione si è tenuto sempre presente il criterio che in ogni diocesi si mettesse sempre più in risalto la funzione della chiesa diocesana, e che il vescovo potesse esplicare convenientemente ed efficacemente le sue mansioni come postulano sempre più le esigenze religiose, spirituali e morali nonché le trasformazioni in atto della società e della cultura.

Le norme direttive sulla revisione delle diocesi chiaramente impartite dal Concilio; i suggerimenti e gli elementi atti a valutare l’azione pastorale forniti dai vescovi ai quali fu affidata la gestione di più diocesi; e, insieme, le petizioni presentate alla Santa Sede da diversi luoghi affinché provvedesse ad una più stretta unione di tali diocesi, anzi ad una piena unione delle stesse; tutte queste cose furono la causa per cui questo problema fu sottoposto ad un esame più approfondito; e per una conveniente sua soluzione prestarono la loro collaborazione il Consiglio per gli Affari Pubblici della Chiesa, la Nunziatura Apostolica in Italia e la Conferenza Episcopale di questa nazione.

Ciò che fece si che questi studi divenissero più urgenti e opportuni fu il vigore di legge attribuito il 3 giugno 1985 alla normativa contenuta nel recente Concordato stipulato tra la Santa Sede e il Governo Italiano. Con questa normativa si stabilisce, da una parte che la «circoscrizione delle diocesi (...) è liberamente determinata dall’autorità ecclesiastica»

(art. 3/1 Concordato del 18 febbraio 1984); d’altra parte, che le diocesi costituite nell’ordinamento canonico possono acquistare la personalità giuridica civile in Italia (cfr. art. 29 delle Norme approvate con Protocollo del 15 novembre

1984).

Le conclusioni di tutti questi lavori sono state sottoposte al giudizio del Sommo Pontefice Giovanni Paolo II, il quale nell’Udienza del 27 settembre dell’anno 1986, approvò i criteri seguiti e conferì speciali facoltà alla Congregazione per i Vescovi, affinché potesse procedere alla esecuzione delle risoluzioni proposte e all’adem­pimento di quanto fosse necessario al riguardo.

In forza del criterio generale, col quale si stabilisce che le circoscrizioni ecclesiastiche attualmente affidate alla cura di un solo Vescovo si accorpino in una sola diocesi, la Congregazione per i Vescovi col presente decreto anche per le diocesi unite di Mileto, Nicotera e Tropea stabilisce la loro piena unione.

1) La nuova diocesi cosi strutturata avrà la sede nella città di Mileto, dove la Chiesa Cattedrale conserva questo suo proprio titolo, e sarà suffraganea della Chiesa Metropolitana di Reggio- Bova.

2) La denominazione della diocesi sarà questa: «Diocesi di Mileto-Nicotera­Tropea».

3) Le attuali Chiese Cattedrali delle città di Nicotera e di Tropea assumeranno il titolo di Concattedrali, in memoria delle loro gloriose e antiche tradizioni.

4) Si avrà un unico Capitolo Cattedrale, che sarà il Capitolo della Chiesa Cattedrale della sede episcopale. I Capitoli delle Chiese Cattedrali delle altre diocesi unite in pieno assumeranno, invece, il nome di Capitoli Concattedrali.

5) Sarà parimenti unica la Curia Vescovile, e così il Tribunale ecclesiastico, il Seminario, il Collegio dei Consultori, il Consiglio Presbiterale, il Consiglio Pasto­rale, l’Istituto per il sostentamento del clero, gli organi di apostolato e tutti gli altri istituti diocesani che sono previsti dall’attuale diritto canonico, fatta facoltà al Vescovo di rimuovere dalla sede della diocesi e trasferire altrove alcuni degli uffici amministrativi.

6)1 Santi Patroni delle singole diocesi, che sono accorpate in una sola, si venerino come Patroni della nuova diocesi.

7)1 sacerdoti e i diaconi, che fmora erano incardinati a una delle diocesi unite, per l’avvenire si considerino incardinati alla nuova diocesi risultata dalla unione.

8) La nuova circoscrizione ecclesiastica include e comprende nel suo territorio che oggi appartengono ad ognuna delle diocesi unite.

9) Unitamente col territorio delle parrocchie, che finora appartenevano alle singole diocesi unite, si considerano annessi alla nuova circoscrizione ecclesiastica anche agli istituti ecclesiastici coi propri beni e diritti che a loro in qualsiasi modo appartengono, a norma del can. 121 dell’attuale Codice di Diritto Canonico.

Padre e Pastore nel governo della diocesi permane l’Ecc.mo e Rev.mo Mon­signor Domenico Tarcisio Domenico Cortese, Vescovo di Mileto-Nicotera-Tro­pea, al quale la Congregazione per i Vescovi conferisce il mandato di portare a compimento l’esecuzione delle predette disposizioni con tutte le facoltà necessarie.

Dopo espletato il mandato, lo stesso Ecc.mo Presule redigerà i documenti, che curerà di trasmettere al più presto in autentica copia alla stessa Congregazione, nonostante qualsiasi cosa in contrario.

Lo stesso, inoltre, curerà di presentare ogni cosa nella sua propria luce, affinché la disposizione decretata sia recepita nel suo vero significato e da tutti sia accettata con animo sereno e pronto a collaborare a che la nuova diocesi riesca, come ègiusto, una vera comunità protesa a tradurre in realtà di vita il Regno di Dio e a diffonderlo sempre più.

Dato a Roma, dal Palazzo della Congregazione per i Vescovi, il giorno 30 del mese di settembre dell’anno 1986.

torna al sommario dei documenti